Blog

      ‘‘Yola devam etmemi sağlayan şey, hedeflerim’’ diyor ünlü boksör Muhammed Ali. Hedefler bir yolda ilerlememizi sağlayan en önemli kaynakların başında geliyor. Hedef belirleme performansı arttırmak için güçlü bir teknik fakat doğru şekilde belirlenmesi ve uygulanması gerekiyor. Özellikle çocuk sporcularda hedef belirleme konusunda karşılaştığımız farklı durumlar var. Sıklıkla karşılaştığım bu durumlara bazı örnekler vermek istiyorum.

      Sporcunun, ailesinin veya antrenörünün gerçeklikten uzak hedefler belirlediği durumlar; bu durumlar sporcuların omuzlarına alabileceklerinden çok daha fazla yük vermekten farksızdır. Sporcunun bu yükü taşıyamadığı her müsabaka sonrasında motivasyonu düşebilir ve kendine olan güvenini kaybetme noktasına gelebilir severek yaptığı spor ortamından uzaklaşmasına neden olabilir. Gerçekçi hedefler sporcunun beceri kapasitesiyle bağlantı olarak belirlenirken aynı zamanda sporcunun deneyimleri göz önüne alınmalıdır. İlk defa deneyimleyeceği durumlarda kesin çizgiler çizmemekte fayda vardır.

       Hedef belirlemede tutarsızlık olduğu durumlar; bu gibi durumlar sıklıkla yaşanmaktadır. Buna bir örnek vermek gerekirse; sporcunun ilk defa katılacağı bir turnuvada antrenörün sporcuyla konuşup ‘‘o ortamı tecrübe etmesinin ve sporcuya göstermiş olduğu becerileri sergilemeye çalışmasının önemli olduğunu’’ belirtmesi üzerine ailenin sporcuyla konuşarak ‘‘şampiyon olmayı’’ hedeflemesi ve bu konuda sporcuyu teşvik etmesi büyük bir tutarsızlık yaratır. Antrenör ve ailenin tutarsız yaklaştığı durumlarda turnuva bitim sürecinin sancılı geçtiği pek çok turnuva gözlemleme fırsatı buldum. Özellikle hedef belirlendiğinde aile bu hedefi desteklemeye yönelik bir tutum içinde olduğunda antrenör sporcuyu doğru hedefe teşvik ettiğinde çok daha sağlıklı bir ortam oluşmaktadır.

        Yüksek hedefler belirlemenin bir motivasyon yöntemi olduğuna dair yanlış bir inanış mecvut, elbette ki hedefler her zaman kolay ulaşılır olmamalıdır fakat bu hedefler belirlenirken sporcunun beceri düzeyi ve tecrübesi göz önüne alınmalıdır.  Özellikle hedeflerin adım adım olması sporcunun bu hedefleri gerçekleştirerek ilerlemesi önemlidir.

         Hedef belirlenirken orta zorlukta fakat gerçekçi olmasına dikkat edilmelidir. Kısa ve uzun vadeli hedefler belirlemek. Sadece yarışma hedefleri belirlememek aynı zamanda antrenman hedefleri belirlemek ve bu hedefler doğrultusunda sporcuya geribildirim vermek ve o hedeflere değerlendirme sunmak önemlidir. Sadece sonuç odaklı değil aynı zamanda süreç odaklı hedefler belirlemek ve hedef belirlenecek kişinin kişilik özellikleri ve motivasyon şeklini göz önüne almak doğru hedef belirlemeye yardımcı olacaktır. Hedefler spesifik, ölçülebilir, eyleme yönelik, gerçekçi, zaman açısından uygun olmalıdır. En önemlisiyse bu hedefler sporcu tarafından veya sporcunun isteğiyle (sporcunun katılımıyla) belirlenmelidir.

*Örnekler bireysel sporlara yöneliktir. Öneriler çocuk sporcular için geçerlidir.